Zwangerschapsbeëindiging

Zwangerschapsbeëindiging

Deze brochure geeft je informatie over zwangerschapsbeëindiging onder de 24 weken zoals die plaatsvindt op de afdeling Kraam en Zwangeren van het Wilhelmina kinderziekenhuis UMC te Utrecht. 

Afhankelijk van de termijn, spreekt de ene ouder over een vruchtje, de ander over een kindje/foetus. Omdat wij in deze folder één term willen hanteren, spreken wij over het kindje. Het is uiteraard zeer persoonlijk welke benaming je er zelf aan geeft. Het beëindigen van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. Je hebt een moeilijke beslissing moeten nemen. Jij en je partner maken in korte tijd zeer uiteenlopende, heftige gevoelens mee: blijdschap, hoop, verwondering over de nieuwe zwangerschap en kort daarna ongeloof, teleurstelling en veel verdriet over het verlies van de zwangerschap. Dit is een intense en persoonlijke ervaring, die niet bij twee mensen precies hetzelfde is, ook al zijn dezelfde belevingen en reacties vaak terug te vinden.

Deze brochure is slechts een aanvulling op gesprekken die je met de arts, de verpleegkundige, maatschappelijk werker, anderen en met elkaar zult voeren. Het is evenmin een vervanging van persoonlijke steun door mensen in je omgeving. Uiteraard kun je altijd bij je arts of verpleegkundige je vragen en wensen kenbaar maken.

Wat kun je verwachten rondom de opname?

Naast het contact met je gynaecoloog, arts foetale geneeskunde, klinisch geneticus en verpleegkundige heb je meestal een gesprek gehad met de maatschappelijk werkende. Hij/zij zorgt voor een goed afgewogen beslissingsproces, en kan je begeleiden tijdens of na dit proces. Heb je levensbeschouwelijke vragen dan kan de verpleegkundige contact voor je leggen met de dienst geestelijke verzorging. De gynaecoloog heeft met je de dag en datum van opname besproken. Je verblijft doorgaans 1 tot 3 dagen in het ziekenhuis. Dit hangt af van hoe snel je bevalling zal verlopen. Je partner kan bij jou op de kamer verblijven. Je krijgt een tablet Mifepristone (merknaam Mifegyne) mee. Deze tablet zorgt ervoor dat je baarmoedermond gevoelig wordt voor de medicatie die je krijgt tijdens opname. Je krijgt aanwijzingen hoe en wanneer je deze tablet moet innemen. Het innemen van de tablet kan een moeilijk moment zijn. Vanaf dit moment is het beëindigen van de zwangerschap begonnen. Wij raden je daarom aan dit in het bijzijn van je partner of een andere dierbare te doen. Bij klachten na het innemen van de Mifegyne tablet kun je altijd contact opnemen met de polikliniek. Telefoon 088 75 540 10 optie 1, of buiten kantoortijden met de verloskamers 088 75 589 10.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

In de korte tijd die je hebt voor de opname kun je thuis het een en ander regelen rondom je afwezigheid, de komende geboorte en het afscheid van je kindje.

Voorbereiding op de opname

Het beëindigen van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. Waar kun je van tevoren over nadenken?

• Wil je verder onderzoek van je kindje (uitwendige schouwing, obductie, genetisch onderzoek)
• Wil je het kindje een naam geven
• Wil je het kindje zien/aanraken
• Wil je hand- en voetafdrukjes
• Zijn er, behalve je partner, nog anderen aanwezig bij de geboorte
• Wil je foto’s van het kindje maken
• Wil je het kindje begraven of cremeren
• Neem je een mandje, waterbak, een doek of iets anders persoonlijks mee
• Heb je zelf nog speciale wensen

Enkele van de voorgaande punten worden verder in de brochure uitgebreider behandeld.

Wat kun je meenemen

• Gemakkelijk zittende kleding, zoals T-shirts, nachthemd, badjas, pantoffels
• Stevige (sport) bh’s
• Toiletartikelen, ook voor je partner
• Tijdschrift, boek, spelletje, handwerk of iets anders om je gedachten te verzetten/of te ontspannen
• Fototoestel
• Belangrijke telefoonnummers
• Een warmwaterzak of kersenpitzak
• Mandje/waterbak

Praktische informatie

• Op de dag van opname wordt je om 11.00 uur verwacht op afdeling. Je gaat met de lift naar de 2e verdieping. Je volgt dan de bordjes UMC Geboortecentrum, Kraam en Zwangerenafdeling. Je kunt je melden bij de centrale balie van het Geboortecentrum. In het weekend kun je je melden bij de balie op de afdeling.
• Jij en je partner krijgen de beschikking over een 1-persoonskamer met eigen douche en toilet.
• Je kunt gratis gebruik maken van internet, televisie en radio op je kamer.
• Je partner kan ook ontbijt, lunch en avondeten ontvangen.
• Er is een patiënten koelkast op de gang aanwezig.
• Je wordt begeleid door een arts of een medisch verloskundige en een gespecialiseerde verpleegkundige.
• Door wisselingen van diensten kunt je met verschillende medewerkers te maken krijgen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Je wordt ontvangen door de secretaresse en in het weekend door de verpleegkundige. Hij/zij zal je naar je kamer begeleiden. Er zal een kennismakingsgesprek zijn met de verpleegkundige, arts/medische verloskundige. Je hartslagfrequentie, bloeddruk en temperatuur worden gemeten bij opname. Er zal een infuus ingebracht worden en bloed worden afgenomen. De weeën worden op de afdeling opgewekt met Cytotec tabletten. Dit zijn vaginale tabletten die door de arts of medisch verloskundige worden ingebracht.

De dosering en frequentie wordt bepaald door de arts of medisch verloskundige.

Na het inbrengen van de Cytotec moet je een uur in bed liggen zodat het medicijn zijn werking kan doen. Daarna mag je weer zitten of rondlopen. Je kan bij toiletgang de tabletten verliezen, echter de werkzame stof is dan al opgenomen. De tijd, die verloopt tussen het moment waarop de medicijnen gegeven worden en de feitelijke geboorte, is per vrouw verschillend. Over het algemeen vindt de geboorte binnen 24 uur plaats.

Probeer je zoveel mogelijk te ontspannen en zoek een bepaalde bezigheid. De verpleegkundige zal niet continu bij je op de kamer zijn, maar als je klachten hebt bijvoorbeeld pijn of misselijkheid of een vraag hebt, mag je altijd via het oproepsysteem bellen.

De pijn is soms vergelijkbaar met hevige menstruatiekrampen, maar kan ook heviger zijn. Dit kan confronterend zijn en heftige emoties oproepen. Een warme doek of kruik kan voor verlichting zorgen.

Geeft dit geen verlichting dan kun je een ruggenprik (epidurale anesthesie) of een remifentanyl pomp krijgen. Als je kiest voor remifentanyl word je naar de verloskamers verhuisd voor extra bewaking.

Bij een ruggenprik komt de anesthesist bij je op de kamer om deze te prikken. Zie ook brochure: “pijnbestrijding tijdens de bevalling met medicijnen”.

De geboorte

Een drukkend gevoel in het gebied van je bekken (ook je blaas of darm), bloedverlies of het breken van de vliezen kan een voorteken zijn dat het kindje geboren wordt. Via het oproepsysteem bel je de verpleegkundige. Zij zal bij je op de kamer komen en zo nodig de arts of verloskundige inschakelen. Indien door middel van inwendig onderzoek blijkt dat er voldoende ontsluiting is, vragen wij je om mee te persen. Vaak lukt dit en wordt je kindje spontaan geboren. Soms moet er gewacht worden op meer persdrang. Meestal overlijdt het kindje tijdens de bevalling. Soms zijn er nog tekenen van leven na de geboorte zoals hartactie en ademhalingsbewegingen. Het kindje kan echter niet blijven leven, omdat onder de 24 weken de longen onvoldoende ontwikkeld zijn.

Het zal kort na de geboorte overlijden. Na de geboorte van je kindje kun je met je partner, als je dat wilt, je kindje zien, vasthouden en naar behoefte een tijdje met je kindje alleen zijn. Misschien wil je foto’s maken. Neem hiervoor de tijd en privacy die je nodig hebt.

Nageboorte

Nadat je kindje geboren is, moet de placenta nog volgen. Deze kan na een paar minuten komen, maar ook pas na langere tijd. Als blijkt dat de placenta niet spontaan geboren wordt of niet compleet is, wordt deze onder narcose op de operatiekamer verwijderd. Het is beter niet te eten en te drinken na geboorte kindje totdat de placenta is geboren, dit in verband met de narcose. Deze kans is vergroot vanwege de termijn van de zwangerschap. Dan kan het zijn dat de partner even alleen achterblijft met het kindje.

Na de ingreep kom je weer op de kamer terug. Als blijkt dat je controles goed zijn, en er verder geen complicaties zijn opgetreden, kun je na enkele uren naar huis toe.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Stuwing

De melkproductie komt normaal gesproken na een zwangerschapsduur van 16 weken twee tot drie dagen na de geboorte op gang. De kans bestaat dat je last krijgt van stuwing. Het is mogelijk om medicijnen (dostinex) te krijgen om de melkproductie van de borsten te onderdrukken. De voor- en nadelen van de medicatie worden met je besproken. Je kunt er ook voor kiezen om een strakke sport-bh te dragen. Na enkele dagen zal het gevoel in de borsten weer normaal worden.

Contact/rituelen direct na het overlijden

Je kindje zien en aanraken

Voor de meeste ouders is het onwerkelijk dat hun kindje levenloos geboren wordt. Het is van tevoren moeilijk voor te stellen hoe je kindje eruit zal zien. Ook al roept het idee wellicht weerstand op, toch adviseert men in het algemeen het kindje te zien en eventueel ook vast te houden. Wanneer je er tegenop ziet om je kindje te zien, kan de verpleegkundige of arts/verloskundige je van tevoren een beeld proberen te geven door het met woorden te omschrijven. Het is belangrijk het kindje, dat geboren is, te leren kennen en er afscheid van te nemen. Onze ervaring is dat ouders het achteraf als goed ervaren, als ze toch kennisgemaakt hebben met hun kindje.

Je krijgt dan een reëel beeld van je kindje en meestal is de werkelijkheid minder eng dan je van te voren verwacht.

Ook bij zichtbare afwijkingen zien ouders altijd iets bijzonders aan hun kindje, dat zij graag in hun herinnering bewaren. Ook helpt het, als je zelf ziet dat de voorspelde afwijkingen werkelijk aanwezig zijn en dat de diagnose juist was. Bij sommige aandoeningen komt het ook voor dat er geen zichtbare afwijkingen aanwezig zijn. Als het kind al eerder in de baarmoeder overleden is, kan het een donkere, rode tot dieppaarse kleur hebben. Wanneer je het kindje niet wilt zien, zal ook dit gerespecteerd worden.

Naam

Wanneer je je kindje een naam geeft, kun je met zijn of haar naam over je kindje blijven spreken en voorkom je dat achteraf wordt gesproken over ‘het’ of ‘kindje’. Je kunt de naam gebruiken die je gekozen had voor je kindje maar misschien wil je die naam mogelijk voor een volgend kindje bewaren. In dat geval kun je denken aan een symbolische naam. Voor eventuele andere kinderen in het gezin kan een naam geven ook van belang zijn.

Doeken, quiltje, mandje of waterbak.

Als je afscheid hebt genomen kun je zelf, samen, of met hulp van de verpleegkundige, je kindje in een door jouw meegebrachte doekje wikkelen en in een mandje/kistje/waterbak leggen. Je kunt het zo persoonlijk maken als je zelf wenst. Denk daarbij aan een knuffel, tekening, je eigen sjaal of zelfgemaakt (beschilderd) kistje.

Je kunt ook gebruik maken van een quiltje die op onze afdeling aanwezig zijn. Een quiltje is een handgemaakt kleedje, speciaal gemaakt voor ouders van overleden kinderen door vrijwilligers als een gebaar van medeleven.

Herinneringen en foto’s

De verpleegkundige zal, indien je dat wenst en voor zover dat lukt, hand en voetafdrukjes maken. Het ziekenhuis of jijzelf kunnen ook contact opnemen met stichting Still. Deze stichting biedt kosteloos een fotoreportage aan. Zie website www.stichtingstill.nl

Uiteraard kun je zelf en/of de verpleegkundige ook foto’s van je kindje maken met jullie toestel. Het hebben van foto’s van je kindje kan een kostbare herinnering worden.

Als je toch afziet van het laten maken van foto’s, zal iedereen dit besluit uiteraard respecteren.

De rol van de partner

Partners voelen zich soms erg machteloos en onzeker. Naast hun eigen verdriet moeten zij ook toezien hoe hun geliefde verdriet en pijn ervaart. Vaak hebben zij het gevoel sterk te moeten zijn. Het is echter belangrijk dat ook zij hun emoties uiten en kunnen delen. Ook voor de partner gaat het om verlies van jullie kindje rond wie hij verwachtingen, wensen en levensplannen had.

Afscheidsritueel

Indien je dat wenst kun je vooraf met één van de geestelijke verzorgers van het ziekenhuis nadenken over de vormgeving van het afscheid. Soms kan een bepaald ritueel daarbij van belang zijn. Je kunt daar zelf vorm aan geven, maar je mag ook een beroep doen op de geestelijke verzorger om je te ondersteunen in de vormgeving. Zo’n afscheidsritueel is altijd persoonlijk en ‘op maat’. Elementen die gebruikt kunnen worden zijn teksten (een gedicht, een gebed, een betekenisvol verhaal, een brief e.d.), liederen, symbolen (een kaars, een bloem, water), een rituele handeling (zegen, handoplegging, besprenkeling met water, zalving met olie e.d.). Bij dit afscheidsritueel kunnen familie en vrienden aanwezig zijn en/of betrokken worden.

Verder onderzoek

Verder onderzoek is soms nodig om nadere informatie over de afwijkingen bij je kindje te krijgen en iets te kunnen zeggen over kans op herhaling bij een volgende zwangerschap. Of je kindje na de geboorte nog verder onderzocht wordt, is een keuze die jij en jouw partner maken. Je bent hier niet toe verplicht. Belangrijk bij het afwegen van de keuze is of het voor jou (nieuwe) informatie kan opleveren. Je gynaecoloog/arts foetale geneeskunde zal dit ook met je bespreken. Zie ook brochure: ‘Obductie’.

Uitwendige schouwing

Bij dit onderzoek bekijkt een patholoog het kindje zorgvuldig aan de buitenkant. Er wordt gekeken naar eventuele uiterlijke afwijkingen.

Obductie

Bij obductie bekijkt de patholoog het kindje aan de binnenkant om te beoordelen of er sprake is van inwendige afwijkingen.

Genetische afwijkingen

Voor dit onderzoek zal een stukje weefsel van het kindje genomen worden. Dit weefsel wordt onderzocht op eventuele (afwijkende) chromosomen. 

Aangifte, begraven of cremeren

Bij een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken legt de wet geen verplichting op tot aangifte en begrafenis of crematie, maar dit is wel mogelijk.

Je bent volkomen vrij te beslissen wat je wilt. Het is belangrijk dat je afscheid neemt op een manier zoals je denkt dat goed is. Je kunt ervoor kiezen je kindje gezamenlijk met andere kindjes via het ziekenhuis laten cremeren, maar je kunt je kindje ook zelf laten cremeren of begraven. In dit geval neem je je kindje zelf mee naar huis, of laat je je kindje via het mortuarium van het UMC Utrecht ophalen, nadat je met ontslag bent gegaan. 

Crematie geregeld door het ziekenhuis

Crematie door het ziekenhuis is alleen mogelijk na een zwangerschap van minder dan 24 weken. Wanneer je met ontslag gaat, wordt je kindje naar het mortuarium in het UMC gebracht. Daar wordt het tot aan de dag van crematie samen met lotgenootjes bewaard. De gezamenlijke crematie vindt soms pas na een aantal weken plaats, bij crematorium Cremaere in Almere. Bij de crematie kun je niet aanwezig zijn. Je kunt wel gebeld worden wanneer je kindje naar het crematorium gaat. 

De as het je kindje zal verstrooid worden over het Markermeer óf in het bos rondom het crematorium. Indien de wens bestaat om te weten waar de as is uitgestrooid, kan deze informatie worden opgevraagd bij het crematorium Cremaere in Almere.

Er zijn geen kosten verbonden aan het laten cremeren via het ziekenhuis.

Je kindje zelf begraven of cremeren

Je kunt een begrafenisondernemer opdracht geven een crematie of een begrafenis te regelen. Ook kun je zelf contact zoeken met een begraafplaats of crematorium, dit is uiteraard goedkoper. De kosten worden soms geheel of gedeeltelijk vergoed door de uitvaartverzekering van jou of je partner. Je hebt ook de keuze om het kindje in de vrije natuur te begraven. Wettelijk is dit toegestaan. Wel is toestemming nodig van de eigenaar van de grond waar je je kindje wilt begraven.

Je kindje begraven of cremeren in het buitenland

Het is mogelijk om je kindje in het buitenland te begraven of te cremeren. Je hebt dan het formulier ‘medical statement’ nodig en je moet het vervoer zelf regelen. Je kunt het uiteraard ook regelen via een begrafenisondernemer, eventueel van eigen religie.

Aangifte bij de gemeente Burgerzaken Utrecht

Aangifte van je kindje bij een zwangerschap onder 24 weken kan indien je dit wenst bij het Gemeentehuis in Utrecht.

Weer naar huis

Voordat je het ziekenhuis verlaat krijg je een afspraak mee voor een nacontrole bij de gynaecoloog/arts foetale geneeskunde. Je huisarts en verloskundige worden bij ontslag geïnformeerd over het verloop van je bevalling. Sommige paren vinden het naar huis gaan lastig, omdat je toch een vertrouwde omgeving verlaat of omdat zij opzien tegen de confrontatie met de mensen uit hun eigen omgeving.

Anderen willen juist zo snel mogelijk het ziekenhuis verlaten en kijken uit naar hun eigen vertrouwde omgeving om zich aan hun verdriet te kunnen overgeven. Naar huis toe gaan zonder kindje en niet meer zwanger zijn, doet pijn.

Leven met uitklapper, klik om te openen

Emotionele reacties

Rouwverwerking is het proces waarbij het verdriet om het verlies van je kindje en de zwangerschap draaglijker wordt. Vergeten zal je je kindje en de zwangerschap echter nooit. Rouwen is een persoonlijk proces, iedereen uit zijn verdriet anders en iedere manier is normaal. Sommigen willen voortdurend over het verdriet praten, anderen willen dit juist niet en trekken zich terug. Weer anderen kunnen alleen maar huilen. Huilen is een goede manier om gevoelens te uiten die te sterk zijn om voor je te houden of onder woorden te brengen. Naast huilen zijn er ook veel andere reacties en gevoelens mogelijk: verwarring, desoriëntatie, tegenstrijdige gevoelens, angst en vrees, boosheid, schuldgevoel, schaamtegevoel, depressie, het gevoel gek te worden, de waaromvraag, leegte, dromen en nachtmerries.

Naast emotionele reacties kan je soms ook lichamelijke reacties merken als een verlies van eetlust of juist een neiging tot (te) veel eten, verminderde energie, buitengewone vermoeidheid, wegvallen van seksuele verlangens, lusteloosheid, moeilijk in slaap vallen of moeilijk kunnen doorslapen, zenuwachtigheid, hyperventilatie of hoofdpijn. Het is belangrijk dat je veel aandacht geeft aan je gezondheid en lichamelijk welbevinden na een verlies om je weerstand te bewaken. Probeer ook te letten op structuur in de dag en voldoende rust. Het is goed te weten dat mannen en vrouwen anders rouwen en hun emoties op verschillende wijze en verschillende momenten kunnen tonen. Ondersteunend kan het zijn als je daarover samen kunt praten. Belangstelling en steun van mensen uit je omgeving is een belangrijke voorwaarde om te kunnen omgaan met verdrietige ervaringen. Familie en vrienden vinden het soms erg moeilijk om met je te praten over het verlies van je kindje en van de zwangerschap. Het zelf benaderen van voor jou belangrijke mensen uit je omgeving kan dan een sterke aanzet zijn om hen over de moeilijke drempel van het contact maken te helpen. Het is goed om je eigen behoeften duidelijk en eerlijk kenbaar te maken.

Verdriet delen maakt het meestal draaglijker om er mee om te gaan. Voor buitenstaanders is het vaak moeilijk de juiste dingen te doen of te zeggen, al proberen ze zich in je situatie in te leven. Ze zullen nooit voelen, wat je voelt. Daardoor kunnen ze zich soms wat onbeholpen gedragen en opmerkingen maken die je pijn doen.

Voor je verdriet en rouw staat geen tijd, dit is per persoon verschillend en dit kan al zeker niet worden bepaald door je omgeving of het werk. Neem dus je tijd. Ondersteunend kan het zijn om wat te lezen over rouw of er met anderen over te kunnen praten, die hetzelfde hebben meegemaakt. Achterin dit boekje vindt je hierover informatie.

Sommige signalen waarschuwen je dat het rouwproces niet helemaal goed verloopt. Je blijft dan bijvoorbeeld in steeds dezelfde gedachtencirkels ronddraaien, je trekt jezelf helemaal terug, je voelt je depressief, je bent niet in staat initiatief te nemen en je eet of slaapt slecht. Andere dingen die mis zijn gegaan in je leven kunnen zich verbinden met dit verdriet. Deze signalen zijn een goede reden om hulp te zoeken. Je kunt hiervoor altijd contact opnemen met een van de maatschappelijk werkers van onze afdeling of met je huisarts.

Kinderen

Als de zwangerschap afgebroken is, adviseren wij om met de kinderen in het gezin eerlijk te praten over het verlies van het kindje, in plaats van net te doen alsof er niets gebeurd is. Oudere kinderen hebben een verklaring nodig en de mogelijkheid voor verdere gesprekken. Jongere kinderen zullen weliswaar niet precies begrijpen wat er gebeurd is, maar zij zijn zeer gevoelig voor stemmingen. Zij zullen misschien denken dat zij zelf de oorzaak van je verdriet zijn. Bedenk daarbij dat kinderen heel gemakkelijk fantaseren en zich soms zorgen maken, waarin wij ons als volwassenen niet zo eenvoudig kunnen verplaatsen. Laat kinderen gerust zien dat je verdrietig bent en leg ze uit waarom. Geef ze de zekerheid dat zij ook belangrijk zijn en dat je er ook voor hen bent. 

Ontzwangeren

Na ontslag uit het ziekenhuis kan een vrouw zichzelf beter eerst wat rust gunnen om lichamelijk te herstellen. Je kunt nog enige tijd (ongeveer twee tot drie weken) bloedverlies hebben. Het bloedverlies moet geleidelijk aan minder worden. Gedurende deze periode adviseren wij je niet in bad te gaan of te gaan zwemmen. Is de bloeding abnormaal (langdurig meer dan een forse menstruatie), je krijgt koorts, of je afscheiding riekt, neem dan contact op met de polikliniek verloskunde. Deze verschijnselen kunnen een aanwijzing zijn voor een ontsteking of achtergebleven weefsel van de nageboorte.

Werken

Het tijdstip dat je weer gaat werken, bepaal je in overleg met je werkgever en Arbo-arts. Bij een bevalling voor 24 weken zwangerschap heb je geen recht op zwangerschapsverlof. Het is van persoon tot persoon verschillend hoeveel tijd iemand nodig heeft om weer volledig op het werk te kunnen functioneren. Sommigen doet het goed, zo snel mogelijk weer tot de gewone routine terug te keren, anderen hebben meer tijd nodig. Hou er echter wel rekening mee dat je moet ‘ontzwangeren’. Veel vrouwen hebben, als ze weer aan het werk gaan, de eerste weken last van concentratiestoornissen en zijn sneller vermoeid. In zekere zin geldt dit ook voor mannen: een beperkte ziekmelding van een aantal dagen kan het herstelproces van beide ouders bevorderen.

Nagesprek

Een nagesprek met de gynaecoloog/arts foetale geneeskunde vindt meestal na ongeveer zes weken na de opname in het ziekenhuis plaats. Dan worden ook eventuele uitslagen van aanvullende onderzoeken besproken. Tijdens dit gesprek kan worden teruggekomen op een aantal onderwerpen zoals uitslagen van onderzoek, het lichamelijke herstel of het op gang komen van de menstruatie. In dit gesprek kan ook de verwerking van het verlies besproken worden. Er kan worden ingegaan op vragen, gevoelens en angsten die spelen. Eventueel kun je dan nog worden doorverwezen naar de maatschappelijk werker, mocht je daar behoefte aan hebben.

Een volgende zwangerschap

Al in de eerste dagen na de bevalling kan je jezelf afvragen: “Kunnen we nog kinderen krijgen?”; “Durven we een nieuwe zwangerschap aan?”; “Hebben we de volgende keer meer risico op een afwijkend kindje?” Over het “goede of juiste moment” is geen algemeen advies te geven. In lichamelijk opzicht is er meestal weinig bezwaar tegen een nieuwe zwangerschap op korte termijn.

Het belangrijkste uitgangspunt, naast de medische adviezen van je verloskundige, gynaecoloog of arts foetale geneeskunde is dat je het gevoel hebt dat je weer een nieuwe zwangerschap aan kunt. Als je kindje een (erfelijke) aandoening had, bespreek je met de gynaecoloog of klinisch geneticus de kans op herhaling. Dit kun je meenemen in je overwegingen om een volgende zwangerschap aan te durven. Tot die tijd adviseren wij je om anticonceptie te overwegen. Je kunt namelijk na de bevalling meteen weer zwanger worden.

Meer informatie

IMA Afscheidszorg - handige links

Steunpunt NOVA - zwangerschapsafbreking

Tot slot

Je keuze voor het beëindigen van je zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis en is een keuze uit liefde voor je ongeboren kind. Ouders blijken dit verlies na enige tijd goed te verwerken, vooral als zij in de gelegenheid worden gesteld hun gevoelens te uiten. Veel informatie is te vinden op het internet. Er bestaan sites waarop je contact kunt leggen met lotgenoten. Het verlies van je kindje vergeet je nooit. Het is belangrijk erop te vertrouwen dat je dit verdriet een plaats kunt geven binnen je relatie, je gezin en je leven. Het belangrijkste is dat je steeds je eigen gevoel volgt en je eigen beslissingen neemt.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen