Epilepsie en zwangerschap

Als u epilepsie hebt en u bent zwanger dan zijn de neuroloog en de gynaecoloog uw behandelaars voor de zwangerschap en bevalling. Voor vrouwen met epilepsie zal de zwangerschap meestal hetzelfde verlopen als vrouwen die geen epilepsie hebben. 

Voor de zwangerschap uitklapper, klik om te openen

Als u epilepsie hebt, is het verstandig bij een kinderwens te overleggen met uw behandelend neuroloog om een goed plan te maken over de combinatie epilepsie en zwangerschap.      

Er zijn verschillende medicijnen tegen epilepsie. Afhankelijk van welk medicijn u gebruikt kan een verhoogde kans bestaan op aangeboren afwijkingen bij de baby. Zomaar stoppen met de medicatie is niet verstandig. Medicatie kan eventueel omgezet worden of de combinatie van medicatie kan veranderd worden voor een zwangerschap. 

De mogelijke afwijkingen die kunnen ontstaan bij verkeerde medicatie zijn: 

• hartafwijkingen 
• afwijkingen aan het gezicht en de vingers   
• sluitingsdefecten (bijvoorbeeld een open ruggetje). 
• een kortere lengte, een lager gewicht en een kleinere schedelomtrek. 

Foliumzuur 

Aan iedere vrouw die van plan is om zwanger te worden, wordt aangeraden vanaf minimaal 4 weken voor de conceptie en tot 8 weken na de bevruchting foliumzuur (één van de vitamines B) in een dosering van 0,4 – 0,5 mg (400-500 mcg) per dag te gebruiken.  

Als de vader van de baby medicijnen tegen epilepsie gebruikt tijdens de bevruchting, dan is dat niet schadelijk voor de baby. Het risico op aangeboren afwijkingen neemt toe als de moeder van de baby tijdens de zwangerschap medicijnen gebruikt. 

Onverwacht zwanger 

Als u ongepland of onverwacht zwanger blijkt te zijn moet u nooit zelfstandig stoppen met medicijnen. U kunt door ineens te stoppen weer aanvallen krijgen. Het is van belang om zo spoedig mogelijk te overleggen met uw arts over een eventuele aanpassing van de medicatie. 

Tijdens de zwangerschap uitklapper, klik om te openen

De neuroloog is de behandelaar i.v.m. de epilepsie medicatie en de gynaecoloog voor de zwangerschap. Zij zullen regelmatig overleg hebben over het bepalen van het beleid.  

De zwangerschapscontroles en de bevalling zullen beide in het ziekenhuis plaatsvinden.  

Niet zomaar stoppen met medicijnen 

Om de spiegel van de medicatie in uw bloed te bepalen wordt bij sommige medicijnen regelmatig bloed geprikt. De dosis van medicatie zal dan tijdens de zwangerschap aangepast en verhoogd worden. Dit om een te sterke daling van de bloedspiegel en daarmee het risico op extra aanvallen te voorkomen.  

Aanvallen tijdens de zwangerschap kunnen nadelig zijn voor uzelf maar ook voor uw baby. Er kunnen problemen ontstaan met de bloedsomloop of met de voorziening van zuurstof. Ook is er een grotere kans dat uw baby te vroeg geboren wordt. Daarom is het verstandig om niet zomaar te stoppen met de medicatie. 

Prenataal onderzoek 

Prenataal onderzoek betekent dat tijdens de zwangerschap onderzocht kan worden of de vrouw een verhoogde kans heeft op een baby met een aangeboren afwijking of er kan DNA-onderzoek worden gedaan om te bepalen of de ongeboren baby bepaalde erfelijke of aangeboren afwijkingen heeft. 

Vrouwen met epilepsie hebben recht op prenataal onderzoek. Als u medicijnen gebruikt in de eerste drie maanden van de zwangerschap, komt u in aanmerking voor prenataal onderzoek in de vorm van een uitgebreide echo (GUO) rond 20 weken. 

Meer informatie over prenatale diagnostiek vindt u op onderstaande link. 
https://www.pns.nl/prenatale-screeningen  

Tijdens de bevalling uitklapper, klik om te openen

Indicatie voor een ziekenhuisbevalling 

Epilepsie is een indicatie om in het ziekenhuis te bevallen. Er is een kans van ongeveer 3% dat er tijdens de bevalling een aanval optreedt. Ook kan de baby onder invloed van sommige medicijnen tegen epilepsie trager reageren na de geboorte en de hulp nodig hebben van een kinderarts. 

Na de bevalling uitklapper, klik om te openen

Kort na de bevalling kan bij de moeder een periode van uitputting ontstaan, waarin een verhoogde kans ontstaat op aanvallen.  

Na de bevalling wordt indien nodig de medicatie tegen epilepsie geleidelijk terug naar de oude dosering gebracht. Dit gebeurt in een aantal weken tot maanden. Als u toch aanvallen hebt, terwijl u medicijnen gebruikt zal u een aantal voorzorgsmaatregelen moeten nemen voor de zorg voor uw baby. 

Vitamine K 

Het gebruik van bepaalde medicijnen tegen epilepsie kan leiden tot een vitamine K-tekort bij de baby na de geboorte. Tekort aan vitamine K kan bloedstollingsafwijkingen tot gevolg hebben wat tot (ernstige) bloedingen kan leiden. De baby krijgt daarom na de geboorte vitamine K. 

Borstvoeding 

Borstvoeding is toegestaan, als dit verantwoord is met de medicatie. Dit moet overlegt worden met de behandelend neonatoloog. De baby kan soms suf worden, waardoor hij minder gaat drinken.  

Kind verzorgen 

Als u nog aanvallen hebt, is het van belang uw eigen situatie goed in kaart te brengen en van te voren na te denken over bijvoorbeeld de volgende vragen. 

• Kan ik alleen thuis zijn met mijn baby? 
• Hoe kan ik goed en veilig voor mijn baby zorgen? 
• Wat gebeurt er als ik een aanval krijg tijdens de verzorging van mijn baby? 

Epilepsie is bij ieder mens anders en daarom is er geen eenduidig antwoord op deze vragen mogelijk. Het maakt bijvoorbeeld verschil of u een aanval voelt aankomen, of niet. Of het een aanval is waarbij u valt, of waarbij u blijft staan of zitten. Of er sprake is van bewustzijnsverlies, of niet. Ook de frequentie van de aanvallen is belangrijk en of er uitlokkende factoren voor aanvallen zijn. 

Tot slot uitklapper, klik om te openen

Bij Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) kunt u terecht voor informatie over epilepsie en zwangerschap. SEIN kan vele vragen beantwoorden tijdens een speciaal consult voor patiënten en verwijzers.

Een verpleegkundig specialist en een neuroloog van SEIN nemen tijdens een speciaal consult over zwangerschap en epilepsie de tijd om uw verhaal te horen. Zij geven u voorlichting en een schriftelijk advies aan u en uw behandelaars. Eventueel verwijst SEIN u naar een klinisch geneticus of een maatschappelijk werker van SEIN.  

Contact uitklapper, klik om te openen