Verschillende reacties
Verschillende reacties
Kinderen reageren heel verschillend op schokkende gebeurtenissen. Het ene kind verstijft, raakt in paniek of lijkt helemaal niet te reageren. Ook al reageren kinderen verschillend, voor de meeste kinderen geldt dat ze direct en in de eerste weken na een schokkende gebeurtenis stressreacties laten zien. Dit is normaal. Het kind heeft tijd nodig om de gebeurtenis een plek te geven. De meeste kinderen hebben dan ook geen professionele hulp nodig na een schokkende gebeurtenis. Ze zijn samen met hun gezin en omgeving goed in staat om de ervaring te verwerken.
Stressreacties uitklapper, klik om te openen
In de praktijk zien we dat bepaalde stressreacties vaak voorkomen, los van wat er precies gebeurd is. Kinderen kunnen in de loop van de tijd één of meerdere van de volgende reacties laten zien:
Herbeleven
- steeds weer aan de gebeurtenis denken
- naspelen wat er is gebeurd
- nachtmerries hebben
- heftig reageren op dingen die aan de gebeurtenis doen denken (emotioneel of lichamelijk)
Vermijden
- er niet over willen praten
- plaatsen, dingen of mensen die doen denken aan de gebeurtenis vermijden
- ontkennen dat het is gebeurd
- zich terugtrekken/afzonderen
- plezier in hobby’s en interesses verliezen
- negatieve gedachten over de toekomst hebben
Verhoogde prikkelbaarheid
- moeite hebben met concentreren
- moeilijk inslapen/doorslapen
- snel boos zijn op anderen
- snel schrikken (bijvoorbeeld van harde geluiden)
- heel waakzaam zijn
Overige reacties
- schuldgevoelens hebben
- last hebben van buikpijn/hoofdpijn
- regressief gedrag (bijvoorbeeld weer in bed plassen of duimzuigen)
- zich aan ouders vastklampen
- roekeloos zijn (bijvoorbeeld zonder kijken de straat oversteken)
In de klas vallen concentratie- en gedragsproblemen het meest op. Door een schokkende ervaring is het mogelijk dat kinderen een terugval in schoolprestaties laten zien. Ook kunnen ze vaker ruzie zoeken of druk gedrag vertonen. Soms valt op dat een kind veel meer van school verzuimt dan vroeger. Andere kinderen komen wel naar school maar zijn helemaal in zichzelf gekeerd. Meestal nemen deze reacties in de eerste vier weken na de gebeurtenis vanzelf af.
Praktijkvoorbeeld maatschappelijk werker
Invloed op het gezin uitklapper, klik om te openen
Wanneer een kind een schokkende gebeurtenis meemaakt, heeft dit vrijwel altijd invloed op het gezin. Ouders hebben soms last van gevoelens van machteloosheid en eigen stressreacties. Dat maakt het moeilijk om optimaal ‘ouder’ te zijn. Veel ouders ervaren de periode na een schokkende gebeurtenis als een zware tijd. Soms krijgen ze het pas echt zwaar wanneer het kind weer helemaal in orde is. Ze krijgen dan een terugslag.
Kinderen houden vaak rekening met hun ouders. Ze doen bijvoorbeeld hun best om hun ouders geen verdriet te doen of niet tot last te zijn. Het kan daardoor gebeuren dat een kind zich op school anders gedraagt dan thuis.
Ook op broertjes en zusjes kan een schokkende gebeurtenis veel impact hebben. Zij kunnen zich erg zorgen maken en last hebben van stressreacties. Soms komt het voor dat ze aandacht missen, bijvoorbeeld doordat ouders zich helemaal (moeten) richten op het kind dat in het ziekenhuis ligt.
Klachten lange termijn uitklapper, klik om te openen
Als een kind gedurende langere tijd stressklachten houdt, kan er sprake zijn van een posttraumatische stressstoornis. Ook andere diagnoses zijn mogelijk en het is belangrijk dat een kind daarvoor gezien wordt door een psycholoog. Langdurige stressklachten hebben een negatieve invloed op de ontwikkeling. Schoolprestaties blijven bijvoorbeeld tegenvallen of de sociaal-emotionele ontwikkeling komt in gevaar.
Met de meeste kinderen gaat het na enkele weken weer beter. Een klein deel van de getroffen kinderen blijft echter langere tijd flinke klachten houden. Sommige kinderen lijken zich in eerste instantie wel te herstellen, maar ontwikkelen later toch nog stressreacties.
Kwetsbaarheid kind uitklapper, klik om te openen
Ook op broertjes en zusjes kan een schokkende gebeurtenis veel impact hebben. Zij kunnen zich erg zorgen maken en last hebben van stressreacties. Soms komt het voor dat ze aandacht missen, bijvoorbeeld doordat ouders zich helemaal (moeten) richten op het kind dat in het ziekenhuis ligt.
Wanneer een kind een schokkende gebeurtenis meemaakt, heeft dit vrijwel altijd invloed op het gezin. Ouders hebben soms last van gevoelens van machteloosheid en eigen stressreacties. Dat maakt het moeilijk om optimaal ‘ouder’ te zijn. Veel ouders ervaren de periode na een schokkende gebeurtenis als een zware tijd. Soms krijgen ze het pas echt zwaar wanneer het kind weer helemaal in orde is. Ze krijgen dan een terugslag.
Kinderen houden vaak rekening met hun ouders. Ze doen bijvoorbeeld hun best om hun ouders geen verdriet te doen of niet tot last te zijn. Het kan daardoor gebeuren dat een kind zich op school anders gedraagt dan thuis.