Jongeren en WGBO: jouw rechten in de medische zorg
https://www.hetwkz.nl/nl/voorlichting/jongeren-en-wgbo/folder
Je komt naar ons ziekenhuis voor een onderzoek van je hersenen: een SEP. Bij dit onderzoek kijken we of de zenuwen in je lichaam goed werken.
SEP is een Engelse afkorting
S = Somatosensory: wat je voelt, het gevoel in je lichaam
E = Evoked: met opzet (expres) veroorzaken
P = Potential: hoeveelheid
Vertaald in het Nederlands betekent het : “expres een aantal prikkels geven aan je lichaam”.
Met een SEP kan de dokter onderzoeken wat de oorzaak is van jouw klachten.
Het onderzoek duurt ongeveer anderhalf uur.
Een SEP maken kan op sommige momenten pijnlijk zijn.
Er mag iemand bij je blijven tijdens de SEP. Je vader, moeder, of iemand anders die je graag bij je hebt.
Voor een SEP kom je naar de afdeling Klinische Neurofysiologie. Je vindt deze afdeling op de tweede verdieping van het UMC-gebouw bij receptie 6.
Het WKZ ligt naast het UMC-gebouw. Het UMC-gebouw is het ziekenhuis voor volwassenen. Als je opgenomen bent ga je van het ene naar het andere ziekenhuis door een tunnel. Lopend of rijdend in een bed of een rolstoel.
Je hersenen en je zenuwstelsel
Het zenuwstelsel speelt een belangrijke rol in je lichaam, bij alles wat je doet en wat je voelt.
Zenuwen zijn eigenlijk net autowegen. Auto’s rijden van het ene naar het andere punt. Je zenuwen geven op dezelfde manier berichtjes door. Dat noemen we signalen. Die signalen ‘reizen’ heen en weer tussen je hersenen en je spieren. Daardoor kun je bewegen, voelen, zien horen, ruiken en proeven.
Als er op de autoweg een file is, rijdt het verkeer langzamer. Soms staat het zelfs helemaal stil. Dat kan ook in je lichaam gebeuren als de signalen van en naar je hersenen vastlopen. Dan kun je bijvoorbeeld niet goed meer zien of horen. Of je kunt een bepaalde beweging niet goed meer maken.
Het zenuwstelsel bestaat uit:
- de hersenen
- hersenstam
- ruggenmerg
De hersenen
Je hersenen zitten in je hoofd, onder je schedel. Ze werken heel ingewikkeld. Je hersenen zorgen ervoor dat er van alles in je lichaam gebeurt. Bijvoorbeeld dat je kunt zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Ze regelen ook dat je kunt bewegen en dat je temperatuur goed blijft. En je kunt er natuurlijk mee nadenken en dingen onthouden. Je hersenen zorgen er ook voor dat jij je blij, boos of verdrietig voelt.
Hersenstam
De hersenstam is het onderste gedeelte van je hersenen. Het is de automatische piloot van je lichaam. De hersenstam regelt de dingen die je lichaam doet zonder dat je er over na hoeft te denken. Bijvoorbeeld ademhalen en je bloeddruk regelen. Je hersenstam zorgt er ook voor dat je lichaam eten en drinken goed verwerkt.
Ruggenmerg
Het ruggenmerg bestaat uit een dikke bundel zenuwen. Die zenuwen zijn de hoofdverbinding tussen je hersenen en de rest van je lichaam. Ze lopen door je wervelkolom, van je nek tot je stuitje. Zenuwen zorgen ervoor dat alle signalen uit je lichaam naar je hersenen gaan. Je hersenen zetten de signalen om in een actie in je lichaam. Bijvoorbeeld:
- Je stoot je grote teen.
- Via de zenuwen in je grote teen gaat er een signaal naar het ruggenmerg.
- Via het ruggenmerg gaat het signaal naar je hersenen.
- Je hersenen geven dan weer een signaal terug naar verschillende delen van je lichaam.
- Jij trekt je voet terug, grijpt hem vast met je hand en de tranen springen in je ogen. Dat gaat allemaal vanzelf.
Om de hersenen en het ruggenmerg zitten beschermende vliezen, en een waterige vloeistof: hersenvocht. Dit hersenvocht doet twee dingen:
- Het beschermt de hersenen en het ruggenmerg.
- Het vervoert voedingsstoffen en afvalstoffen.
Hoe werkt het SEP-apparaat?
Er gaan signalen van je hersenen naar je lichaam en weer terug. Met het SEP-apparaat kunnen we meten hoe lang zo’n signaal erover doet om van de ene plek naar de andere te komen.
We gebruiken daarvoor elektroden en een SEP-apparaat. Een elektrode is een metalen dopje met een draad er aan. Die is verbonden met het SEP-apparaat, dat is een soort computer.
Deze elektroden zijn nu even een soort boodschappers of internetkabeltjes. Ze geven aan de computer door welke prikkels jouw zenuwen doorgeven aan je hersenen.
Op het beeldscherm zijn allemaal lijntjes te zien. Dat zijn de signalen die jouw hersenen uitzenden. Door deze lijnen goed te bestuderen, kunnen we zien hoe jouw zenuwen en hersenen samenwerken.
Voorbereiding uitklapper, klik om te openen
Wat moet je van tevoren weten?
- De dag vóór het onderzoek moet je je haren goed wassen. Schoon haar en een schone hoofdhuid zorgen ervoor dat het onderzoek gemakkelijk gaat.
- Trek kleren aan die gemakkelijk zitten en niet knellen.
Kom je van thuis, neem dan mee ...
Je mag je favoriete boek, je knuffel of muziek meenemen. Vraag of iemand je voorleest of luister naar muziek tijdens het onderzoek.
Je moet heel stil liggen.
Tijdens het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Het onderzoek gebeurt in een behandelkamer. Je ligt op een onderzoeksbank. Je ouders mogen bij je blijven. Een laborant doet het onderzoek. Hij vertelt je steeds wat hij doet. De laborant plakt een aantal elektroden op je hoofd en op je armen of benen. Dat gaat zo:
- Hij maakt de plekjes waar de elektroden moeten komen schoon met een wattenstaafje met scrubpasta. Dit is een soort zalf met hele kleine korreltjes erin.
- Zodra dit klaar is, plakt hij op elk plekje een elektrode.
- De elektroden kunnen we op twee manieren opplakken:
- Met kleefpasta, dit is dik en lijkt een beetje op boter. Deze kleefpasta doen we op de elektrode en drukken hem dan op je hoofd. Om de elektrode goed vast te zetten doen we er een plukje haar overheen. Op de plekken op je hoofd waar geen haar zit, gebruikt de laborant een pleistertje.
- Met een soort lijm. Dit ruikt niet lekker en kan koud aanvoelen. Deze lijm doen we op de elektrode en drukken hem dan op je hoofd. Om de elektrode goed vast te zetten doen we er een plukje haar overheen. Met wat koude lucht blazen we de lijm snel droog.
De laborant vertelt van tevoren welke manier hij gebruikt en waarom.
- Als alle elektroden geplakt zijn, controleert de laborant of de computer van alle elektroden de signalen goed door krijgt.
- Is alles in orde? Dan beginnen we met meten.
- Is het nog niet in orde? Dan zijn er twee manieren om te zorgen dat een elektrode de signalen wel goed doorgeeft:
- De laborant maakt de elektrode een beetje los en gaat opnieuw met de scrubpasta over je hoofdhuid.
- De laborant spuit wat gel op je hoofdhuid via het gaatje in de elektrode. Dit gebeurt met een stompe naald. Het kan een onprettig gevoel zijn, het krast over je hoofdhuid.
De laborant controleert of alle elektroden goed contact maken met je hoofdhuid. Dan pas krijgt de computer de signalen goed door.
- Als alle elektroden goed zitten doet de laborant soms nog een haarnetje over je hoofd. Dan blijven de elektroden goed zitten.
- Ook op je schouder, rug, arm en/of been plakt hij elektroden. Die worden vastgemaakt met een soort plakband.
- Daarna begint de laborant met meten.
- Als het onderzoek begint, moet je heel stil blijven liggen. Je mag dan ook niet meer praten. Dan kunnen we de lijnen die het SEP apparaat weergeeft, goed lezen.
- Tijdens het onderzoek voel je op je enkel of pols kleine schokjes, die met een ander apparaatje worden gegeven. Dit apparaatje, een stimulator, lijkt een beetje op een stekker. Die schokjes houden steeds een paar minuten aan. Dit hoort bij het onderzoek en het doet soms een klein beetje pijn. De eerste keer schrik je er een beetje van.
- Als we alles goed in beeld hebben gebracht is het onderzoek klaar.
Na het onderzoek uitklapper, klik om te openen
De laborant haalt de elektroden weer van je hoofd en je lichaam af.
De kleefpasta haalt de laborant zoveel mogelijk van je hoofd en haren af met water of alcohol. Dit heeft een speciale geur.
De lijm en de gel gaan minder gemakkelijk uit je haren. Daarvoor moeten we goed poetsen met een oplosmiddel. Dit heeft een speciale geur. We proberen zo voorzichtig mogelijk te doen. Toch is dat niet zo prettig, dat poetsen op je hoofd.
Daarna kun je zelf je haren goed kammen en weer gewoon wassen.
Na de SEP kan je weer naar huis of de afdeling.
De uitslag
De uitslag van het onderzoek sturen we naar je eigen dokter. Die geeft de uitslag na ongeveer twee weken aan jullie door. De dokter bespreekt dan met jou en je ouders wat er op de SEP te zien is. Als je opgenomen bent, krijg je de uitslag van de zaalarts.
Bijwerkingen
Bij een SEP heb je geen last van bijwerkingen. Door een SEP krijg je er dus geen nieuwe klachten bij.
Complicaties
Zelfs als een onderzoek helemaal goed is gedaan (“volgens het boekje”), kunnen er problemen ontstaan. Zulke problemen noemen we complicaties.
Bij een SEP is er geen kans op complicaties. Een SEP is veilig. Je wordt er niet ziek van. Je klachten worden er ook niet erger door.
Heb je nog vragen?
- Schrijf ze op, dan kun je ze niet vergeten. Je kunt ze stellen als je in het ziekenhuis bent.
- Voor vragen over de SEP, kun je bellen met de afdeling Klinische Neurofysiologie: 088 75 579 68
- Voor andere vragen of advies kun je bellen met een pedagogisch medewerker via het secretariaat Pedagogische Zorg:
- Telefonisch: kantoordagen van 09.00 16.00 uur, 088 75 754 24
- Per mail: pedagogischspreekuur@umcutrecht.nl
- Persoonlijk: kantoordagen van 13.30 14.30 uur, 4e verdieping, richting sportdakterras, eerste deur links na de klapdeur
- Je ouders kunnen deze nummers ook bellen.
Contact uitklapper, klik om te openen
Als u een afspraak wilt maken op de polikliniek kinderneurologie, hebt u een verwijzing nodig van uw huisarts of specialist.
Polikliniek Neurologie
Bereikbaar: maandag 8.30 tot 12.00 uur woensdag 8.30 tot 12.00 uur donderdag 13.30 tot 16.30 uur vrijdag 8.30 tot 12.00 uur