Hulp na seksueel geweld: voor jongeren
Hulp na seksueel geweld: voor jongeren
Seksueel geweld uitklapper, klik om te openen
Wat is seksueel geweld?
Seksueel geweld is een verzamelnaam voor aanranding, verkrachting, seksueel misbruik of online misbruik. Het kan gaan om seksueel geweld door een bekende of een onbekende dader, door één of meer daders, binnen of buiten, in het donker of op klaarlichte dag, door een mannelijke of een vrouwelijke dader.
Seksueel geweld gebeurt onvrijwillig, onder dwang, tegen je zin. In Nederland geeft één op de zes meisjes en één op de vijfentwintig jongens tussen 12 en 25 jaar aan dat ze seks onder dwang hebben ervaren. Het verschil tussen een aanranding en een verkrachting is dat in het laatste geval iets (een voorwerp, een vinger, een tong of een penis) in het lichaam komt (via de mond, vagina of anus).
Worden jongens ook aangerand of verkracht?
Ja, jongens maken ook seksueel geweld mee en kunnen daar ook last van hebben . De meeste aanmeldingen komen van meisjes, maar ook jongens melden zich bij ons aan en zijn van harte welkom.
Hoe reageren jongeren als ze een aanranding of verkrachting hebben meegemaakt?
Bijna alle jongeren hebben vlak na de gebeurtenis last van stressreacties: ze moeten er steeds aan denken, ze slapen slecht en kunnen zich moeilijk concentreren, ze worden snel boos en houden alles en iedereen in de gaten. Eigenlijk willen ze er niet aan denken en niet over praten. Dit zijn normale reacties. Veel jongeren durven aan niemand te vertellen wat ze hebben meegemaakt, omdat ze bang zijn om niet geloofd te worden of bang zijn voor de dader. Ook voelen veel jongeren zich schuldig over wat er is gebeurd of schamen ze zich. Voor sommige meisjes van Turkse en Marokkaanse afkomst is het extra moeilijk om erover te praten vanwege hun angst voor het verlies van maagdelijkheid en angst voor roddel, eerverlies of uitgestoten worden.
Anderen willen dat ik hulp zoek, maar ikzelf heb er geen behoefte aan. Wat nu?
De meeste jongeren proberen zelf over het seksueel geweld heen te komen door er niet over te praten en niet over te denken. Ze doen geen aangifte en laten zich niet medisch onderzoeken. Ze proberen eigenlijk te vergeten wat er gebeurd is. Soms lukt dat even, maar op een gegeven moment krijgen ze er toch last van. Sommige jongeren wachten heel lang met hulp zoeken en dat is jammer, want therapie werkt wel. Het zou heel normaal moeten zijn om hulp te zoeken als je klachten hebt als gevolg van seksueel geweld.
Kan het zijn dat ik een soa heb opgelopen door het seksueel geweld?
Door het meemaken van seksueel geweld kun je besmet raken met een soa (seksueel overdraagbare aandoening ofwel geslachtsziekte) of hiv. Je kunt ook zwanger raken door seksueel geweld. Het is daarom belangrijk om medisch onderzoek te laten doen door een (huis)arts. Je kunt ook terecht bij de soa-polikliniek in dit ziekenhuis voor medisch onderzoek.
Wat kan de politie doen?
Als je seksueel geweld hebt meegemaakt, kun je bij de politie terecht om te vertellen wat er gebeurd is. De politie is er ook om je op te vangen. Slachtoffers hoeven geen aangifte te doen als ze dat niet willen.
In een eerste gesprek legt de politie uit wat het inhoudt om aangifte te doen en kun je ook al je vragen stellen. Het Landelijk Psychotraumacentrum brengt je in contact met de politie als jij dat wilt.
Therapie uitklapper, klik om te openen
Waarom heb ik therapie nodig?
Veel jongeren die seksueel geweld hebben meegemaakt blijven daar maanden of jaren later nog last van houden. Ze hebben bijvoorbeeld last van beelden en ze slapen slecht. Ze denken dat het hun eigen schuld is. Ze zijn bang en durven bepaalde dingen niet meer te doen, zoals alleen over straat lopen, uitgaan en contact hebben met jongens. Gelukkig zijn deze klachten goed te behandelen met therapie. Therapie zorgt ervoor dat je minder last hebt van de aanranding of verkrachting.
Voor wie is de hulp?
Wij bieden hulp aan kinderen, jongeren en jongvolwassenen van 4 t/m25 jaar die seksueel geweld hebben meegemaakt en hierdoor klachten hebben gekregen. Wij bieden die hulp aan zowel jongens als meisjes en hun ouders.
Welke hulp biedt het Landelijk Psychotraumacentrum?
- acute opvang als je seksueel geweld hebt meegemaakt via het Centrum Seksueel Geweld Utrecht
- EMDR
- individuele STEPS-therapie
- schrijftherapie
- schematherapie
- ouderbegeleiding
- medisch onderzoek
Wat is EMDR?
EMDR staat voor eye movement desensitization and reprocessing. De therapeut vraagt je te vertellen wat er gebeurd is en het verhaal stil zetten bij het ‘plaatje’ dat je nu nog het naarste vindt. Terwijl jij je concentreert op dat beeld en op wat je daar nu bij denkt en voelt, laat de therapeut je tegelijkertijd iets heel anders doen. Meestal zul je met je ogen de vingers van de therapeut volgen, die voor je gezicht heen en weer bewegen. Tussendoor vraagt de therapeut steeds wat je merkt of wat er in je opkomt. De behandeling gaat door totdat je het niet meer erg vindt om aan de ervaring te denken. Lees meer over EMDR.
Wat is STEPS-therapie?
STEPS is een cognitieve gedragstherapie. Dat betekent dat de therapie gebaseerd is op de samenhang tussen denken, doen en voelen. In de praktijk bestaat de therapie uit de volgende onderdelen:
- Je krijgt informatie over seksueel geweld
- Je gaat praten en schrijven over wat er is gebeurd
- Je gaat oefeningen doen, zodat je minder bang wordt en meer durft
Het is een kortdurende therapie van acht bijeenkomsten.
Ik kan echt niet praten over wat er is gebeurd. Wat nu?
Alle jongeren vinden het moeilijk om te praten over het seksueel geweld. Dat is begrijpelijk, want als je erover praat moet je er weer aan denken. En als je er weer aan moet denken, voel je je rot en bang. Je ervaringen wegstoppen helpt uiteindelijk niet. Praten en schrijven over het seksueel geweld zijn goede manieren om je ervaringen te verwerken en ervoor te zorgen dat je klachten verminderen. Onze ervaring is dat het alle jongeren uiteindelijk lukt om er, stap voor stap, over te gaan praten.
Geven jullie ook therapie aan de dader?
Nee, het Landelijk Psychotraumacentrum geeft geen therapie aan daders.
Waar is de therapie?
De therapie is in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Er staat niet op een bordje aangegeven dat er een afdeling is voor hulp na seksueel geweld. Het Landelijk Psychotraumacentrum is op de begane grond bij receptie 1. Het ligt in een rustig gedeelte van het ziekenhuis. Het ziekenhuis is gemakkelijk met het openbaar vervoer te bereiken.
Hoeveel kost de therapie?
We raden aan om bij de zorgverzekeraar na te vragen welke vergoedingen er gelden, omdat de afspraken per verzekeraar verschillen. Ben je ouder dan 18 jaar dan brengt de zorgverzekeraar een eigen bijdrage in rekening. Er is wel een verwijsbrief of indicatie van de (huis)arts nodig. Kijk bij 'Aanmelding en intake' voor meer informatie.
Aanmelding en intake uitklapper, klik om te openen
Wat moet je doen om je aan te melden?
Voor een eventuele aanmelding kun je bellen tijdens het telefonisch spreekuur op werkdagen van 11:00-12:00 uur. Mocht je niet direct in contact komen met ons tijdens dit uur, dan wordt je zo spoedig mogelijk teruggebeld.
Je kunt zelf bellen of mailen, of iemand anders vragen om dit voor jou te doen.
Intake
Aan de telefoon vragen we je leeftijd, welke school je volgt en waar je nu last van hebt. We vragen hoe vaak het seksueel geweld heeft plaatsgevonden. Verder vragen we door wie, wanneer en waar je seksueel geweld hebt meegemaakt. Ten slotte willen we weten of je aangifte hebt gedaan en of je medisch onderzocht bent. In dit eerste telefoongesprek mag je ook anoniem blijven. Na dit telefoongesprek bespreekt ons team of het zinvol is om jou (met eventueel je ouders) uit te nodigen voor een intakegesprek.
Verwijsbrief
Aanmelden kan alleen met een geldige verwijzing van de huisarts. De aanmelding is pas definitief als de verwijsbrief binnen is. De verwijsbrief moet de volgende gegevens bevatten:
- datum verwijzing
- aanduiding specialistische GGZ
- vermoeden van een DSM-V classificatie; mogelijk PTSS / angststoornis
- AGB-codes van de huisarts
- stempel van de praktijk, handtekening en functie van de verwijzer
Wat gebeurt er tijdens de intake?
De intake bestaat uit drie onderdelen en neemt twee uur in beslag.
- intakegesprek
- vragenlijsten
- een gesprek met vragen over je klachten
Hierna volgt een adviesgesprek, waarin we met jou (en eventueel je ouders) bespreken welke therapie voor jou het beste is. Je verhaal wordt altijd vertrouwelijk behandeld. Er wordt niet zomaar post naar je eigen huis gestuurd als je dat niet wilt.
Ik wil niet dat mijn ouders het weten. Wat nu?
De meeste jongeren willen niet dat hun ouders het weten, omdat ze bang zijn dat hun ouders heel erg zullen schrikken of heel erg boos worden op henzelf of op de dader. De meeste ouders zijn vooral bezorgd als ze het te weten komen. Wij vinden het belangrijk dat je ouders weten dat je het moeilijk hebt en dat je therapie nodig hebt. Als je therapie krijgt, is het fijn als je ouders in grote lijnen weten wat je hebt meegemaakt, want dan kunnen ze je beter helpen zodat je klachten verminderen.
Als je ouder dan 16 jaar bent, mag je zelf hulp zoeken zonder dat je ouders daarvan op de hoogte zijn. Ben je jonger dan 16 jaar, dan moeten je ouders er wel van op de hoogte zijn dat je in therapie bent. Mocht je problemen krijgen als je ouders op de hoogte worden gebracht, dan kunnen we altijd samen overleggen of we tot een goede oplossing kunnen komen.