Ooroperatie

Je komt in ons ziekenhuis voor een operatie aan je oor. 

Er zijn twee soorten operaties aan je oor:

• Een operatie die er voor zorgt dat je beter gaat horen. We noemen dat een reconstructieve ooroperatie. Reconstructief is een ander woord voor herstellend of beter makend. Bij deze operatie herstellen we de functie van het middenoor.
• Een operatie waarbij je oor aan de binnenkant wordt schoongemaakt. We noemen dat een sanerende ooroperatie. Saneren is een ander woord voor schoonmaken. Deze operatie krijg je als je een chronische (langdurige) oorontsteking hebt.

Vaak doen we deze twee dingen ook tijdens één operatie. Daarom vertellen we in deze folder over allebei. De dokter vertelt aan jou en je ouders wat er bij jou gaat gebeuren.

Van de operatie zelf merk je niks, want je bent onder narcose. Narcose wil zeggen dat je gaat “slapen” met behulp van medicijnen. Je voelt dan helemaal niets meer.

De operatie kan tussen de 1,5 en 3,5 uur duren. Dit is afhankelijk van welke operatie jij krijgt.

Je vader, moeder, of iemand anders die je graag bij je hebt, mogen de hele dag bij je blijven. Alleen niet tijdens de operatie. Maar dat merk je niet, omdat je dan onder narcose bent.

Voor de meeste ooroperaties blijf je na de operatie nog een nachtje in het ziekenhuis slapen. Je komt op een verpleegafdeling in het WKZ te liggen.

Soms word je op de dag van de operatie opgenomen. Soms ook een dag ervoor. Dat hangt af van waar je woont en hoe laat de operatie is.

Een ooroperatie, waarbij we een klein gaatje in je trommelvlies sluiten, gebeurt soms tijdens een dagopname. Dat betekent dat je één uur voor de operatie naar het ziekenhuis komt, en dezelfde dag weer naar huis mag. Je hoeft dan ’s nachts niet te blijven slapen. Ongeveer één uur na de operatie, mag je weer naar huis.

De dokter vertelt aan jou en je ouders hoe het bij jou zal gaan en hoe lang je moet blijven.

Je oren

Je hebt je oor nodig om geluid te kunnen horen. Geluid is trillende lucht. Net zoals de snaren van de gitaar meetrillen als je erop speelt. Horen lijkt wel een beetje op domino. Het ene blokje volgt na het andere! Als er geluid is, vangt je oorschelp de trilling op, via je gehoorgang gaat de trilling naar je trommelvlies. Dat is een dun vliesje. Omdat het zo dun is, kan het trillen.

Achter het trommelvlies zit het middenoor. Daarin zitten drie gehoorbeentjes:

• De hamer
• Het aambeeld(incus)
• De stijgbeugel

Samen noemen we deze botjes de gehoorbeenketen.

Als het trommelvlies trilt, trillen deze botjes mee. Via de stijgbeugel komt die trilling in het slakkenhuis terecht. Daar zit vloeistof in die gaat bewegen. In het slakkenhuis zitten allemaal haartjes die weer gaan bewegen door de vloeistof. Die haartjes sturen dan via je gehoorzenuw signalen naar je hersenen. Zo hoor je. Dus:

• Geluid = trilling
• Trilling>oorschelp>trommelvlieshamer>aambeeld>stijgbeugel>slakken-huis>vloeistof>haartjes bewegen>gehoorzenuw>hersenen>je hoort het geluid

Als je middenoor gevuld is met lucht, dan heb je geen last van je oren. De buis van Eustachius zorgt ervoor dat de lucht in je middenoor dezelfde druk heeft als de lucht buiten je lichaam. Als je slikt, kauwt of gaapt, gaat deze buis even open en laat wat lucht door.

Gehoorverlies

Als je niet of minder goed kunt horen, kan dat meerdere oorzaken hebben. Er zijn twee soorten gehoorverlies:

• Binnenoor-verlies (perceptieverlies / zintuigverlies): er is schade aan het slakkenhuis van je oor. Hier kan een operatie niets aan veranderen. Je kunt eventueel een hoorapparaat krijgen.
• Geleidings-verlies: het geluid wordt niet goed doorgegeven vanaf je gehoorgang naar het slakkenhuis. Er kan dan iets mis zijn met je gehoorgang, je trommelvlies en/of het middenoor. Bijvoorbeeld door een gaatje in je trommelvlies of doordat er iets mis is met een van je gehoorbeentjes. Met een operatie kunnen we hier vaak wel iets aan doen. Ook kun je minder goed gaan horen als je een chronische middenoorontsteking hebt.

Wanneer krijg je een ooroperatie?

Bij een chronische middenoorontsteking

Bij een chronische middenoorontsteking is het slijmvlies in het middenoor en het oorbot langdurig ontstoken. Door de ontsteking is het slijmvlies dik en er is veel meer slijmvlies dan normaal. Soms komen er in het slijmvlies een soort uitstulpingen. We noemen dat poliepen. Je hebt daar niet veel last van, soms heb je wat vaker een loopoor. Het vocht uit je oor ruikt niet fris en kan bloederig zijn. Je hebt niet echt pijn aan je oor maar het voelt wel of er iets aan de hand is.

Door de ontsteking komt er vaak een gaatje in het trommelvlies en soms ook een beschadiging aan de gehoorbeenketen. Door de ontsteking kunnen er hele kleine stukjes van de gehoorbeentjes afbrokkelen of verdwijnen. De gehoorbeentjes raken elkaar dan niet meer. Ze geven het geluid niet meer door van het trommelvlies naar het slakkenhuis. Het aambeeld en de stijgbeugel raken het snelst beschadigd. Door de ontsteking hoor je meestal minder goed. Dat kan komen door het gaatje in het trommelvlies maar ook doordat de gehoorbeentjes beschadigd zijn. Hiervoor is een reconstructieve ooroperatie nodig.

Bij een chronische middenoorontsteking krijg je antibiotica. Hierdoor neemt de ontsteking wel iets af, maar geneest niet helemaal. Om de ontsteking weg te halen is een sanerende (schoonmakende) ooroperatie nodig.

Bij chlolesteatomen

Soms groeit er huidweefsel in het middenoor doordat er weinig lucht in het middenoor zit. Deze huidcellen (we noemen ze ook cholesteatoom) horen daar niet en kunnen het bot beschadigen en voor een ontsteking zorgen. Wanneer deze huidcellen aanwezig zijn, is de kans op ernstige complicaties groter, zoals:

• beschadiging van de gehoorbeentjes, waardoor je steeds slechter gaat horen.
• een hersenvliesontsteking door doorbraak vanuit het mastoïd naar het hersenvlies.
• een hersenabces door doorbraak door het hersenvlies naar de hersenen.
• een verlamming van de aangezichtszenuw.
• duizeligheid door aantasting van het evenwichtsorgaan.
• ernstig binnenoorgehoorverlies en zelfs doofheid door aantasting van het slakkenhuis.

Een choletsteatoom kunnen we bij een sanerende ooroperatie weghalen.

Wat gebeurt er bij een ooroperatie?

Wat gebeurt er bij een gehoorverbeterende (reconstructieve) ooroperatie?

Er zijn verschillende gehoorverbeterende ooroperaties:

1) Trommelvlies-sluiting (myringoplastiek)

We maken een gaatje in het trommelvlies weer dicht.

Als er een gaatje in het trommelvlies zit, kan het trommelvlies het geluid niet meer goed doorgeven. Vergelijk het maar met een trommel waar het vel van kapot is. Als je er dan op slaat, klinkt het heel anders. Door het kapotte trommelvlies kun je minder gaan horen. Ook kan bij zo’n gaatje tijdens het zwemmen of douchen water direct in het middenoor lopen en daar een ontsteking veroorzaken.

Je kunt een gaatje in het trommelvlies dus laten sluiten om weer beter te kunnen horen en om er voor te zorgen dat je niet steeds weer een ontsteking krijgt zodat je weer gewoon kan baden en zwemmen.

Hoe gaat de operatie?

De KNO-arts kan via de gehoorgang of via een sneetje achter de oorschelp het gaatje sluiten met een nieuw vliesje. Dit vliesje is gemaakt van een stukje van de spier boven het oor of een kraakbeenvliesje uit de oorschelp.

2) Middenoor-operatie (tympanoplastiek)

We zorgen ervoor dat je middenoor weer goed werkt. We doen dat door je gehoorbeenketen en je trommelvlies te repareren.

Door acute of chronische ontstekingen van het middenoor kan er iets beschadigen aan het trommelvlies maar ook aan de gehoorbeenketen. Door de ontsteking kunnen er hele kleine stukjes van de gehoorbeentjes afbrokkelen of verdwijnen. Ook door een val op je hoofd kunnen de gehoorbeentjes breken. De gehoorbeentjes raken elkaar dan niet meer. Ze geven het geluid niet meer door van het trommelvlies naar het slakkenhuis. Het aambeeld en de stijgbeugel raken het snelst beschadigd.

Hoe gaat de operatie?

De KNO-arts doet de operatie via een snee achter je oorschelp, of via de gehoorgang. Met behulp van een microscoop wordt er voor gezorgd dat de gehoorbeentjes elkaar weer raken door de eigen botjes te verplaatsen of met kunstmaterialen. Vaak wordt er tegelijkertijd het gaatje in het trommelvlies dicht gemaakt.

Wat gebeurt er bij een schoonmakende (sanerende) ooroperatie?

Een schoonmakende middenoor-operatie krijg je als je een chronische oorontsteking hebt, met of zonder cholesteatomen. Het doel van een schoonmakende ooroperatie is dat je een rustig, droog en veilig middenoor krijgt met een trommelvlies dat heel is.

Bij een schoonmakende ooroperatie kunnen we drie dingen doen:

• We maken het middenoor schoon door het zieke slijmvliesweg te halen.
• We halen behalve slijmvlies ook cholesteatoom weg.
• We halen behalve slijmvlies en cholesteatoom ook beschadigde gehoorbeentjes weg.

Hoe gaat de operatie?

De operatie doen we via de gehoorgang of via een snee achter de oorschelp. We verwijderen het zieke slijmvlies en de eventuele huidcellen. Daarna herstellen we eventueel de gehoorbeentjes en sluiten we het gat in het trommelvlies.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Een tijdje vóór je ooroperatie heb je een afspraak op de POS-poli. POS-poli is de afkorting van: Pre Operatief Spreekuur. Dat betekent: het spreekuur vóór een onderzoek, behandeling of operatie onder narcose.

Narcose wil zeggen dat je gaat “slapen” met behulp van medicijnen. Je voelt dan niks van de ooroperatie. We noemen dit wel slapen maar het is geen gewone slaap. Als je onder narcose bent kun je niet uit jezelf wakker worden.

De anesthesioloog is de dokter die jou de slaapmedicijnen gaat geven. Hij zorgt voor jou als je onder narcose bent en hij zorgt ervoor dat je weer wakker wordt als de ooroperatie klaar is. We noemen hem ook wel de slaapdokter.

De POS-poli is in het WKZ op de 1e verdieping bij receptie 8.

Op de POS-poli heb je, samen met je ouders een gesprek met de POS-verpleegkundige of met de slaapdokter

Wat gebeurt er op de POS-poli?

Ze willen van alles weten over je gezondheid. Bijvoorbeeld:

• Welke ziektes je hebt gehad.
• Of je koorts hebt.
• Of je verkouden bent.

Soms meten ze je gewicht, je lengte, je bloeddruk of je hartslag. Dit doet geen pijn.

Ze bespreken met jou en je ouders:

• Hoe het gaat als je onder narcose gaat.
• Hoe jij het beste de narcose kunt krijgen: Met een prik, of met een kapje.
• Wat jou kan helpen als je pijn hebt of bang bent.

Als je tegen de narcose op ziet, zeg het dan tegen de POS-verpleegkundige of de slaapdokter!

Op de POS-poli krijg je een folder over de narcose. Dan kun je nog eens nalezen wat er is verteld.

Voor ouders

• Gebruikt uw kind bloedverdunningsmiddelen? Dan kan het zijn dat uw kind deze al vóór de operatie niet meer mag nemen. Overleg dit vóór de opnamedag al met de arts.
• Gebruikt uw kind insuline? Overleg dan even met uw arts. Misschien is het beter de dosis aan te passen.
• Is uw kind allergisch, bijvoorbeeld voor contrastvloeistof? Meld dit dan altijd.
• (Kinder)aspirine® is een pijnstiller die het bloed verdunt. Daardoor is er meer kans op nabloedingen. Geef uw kind daarom minstens twee weken voor de operatie geen (kinder)aspirine®. Als uw kind een pijnstiller nodig heeft, kunt u wel (kinder)paracetamol geven.

Kort voor de narcose mag uw kind geen vaccinatie krijgen. We houden de volgende periode aan:

• twee dagen voor de narcose geen DKTP- en meningokokken- vaccinatie.
• twee weken voor de narcose geen BMR-vaccinatie

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

De operatiedag

In de folder “Narcose” lees je hoe het gaat als je onder narcose gaat. Je leest daar ook hoe het gaat op de dag dat je geopereerd wordt.

Voor alle duidelijkheid vertellen we het hier nog een keer in het kort:

Thuis of op de verpleegafdeling

• Je mag ’s ochtends niet meer eten en drinken. Dat heet nuchter zijn.

Als je voor een dagopname komt

• Je komt op de verpleegafdeling en krijgt een bed.
• De verpleegkundige stelt nog wat vragen aan jou en je ouders.
• Als je wilt kun je de voorbereidingsspullen nog een keer bekijken.

In de holding

• Eén van je ouders en de pedagogisch medewerker of verpleegkundige doen operatie-kleding over hun eigen kleding. Zo blijft alles schoon in de OK.
• De medewerkers van de operatiekamer (met een blauw pak en een muts) komen jullie ophalen. Meestal stellen ze nog wat vragen aan jou en je ouders.
• Ze nemen jou, één van je ouders en de pedagogisch medewerker of verpleegkundige mee naar de operatiekamer.

In de operatiekamer

• Je gaat op de operatietafel liggen.
• Je krijgt een plakker met daarin een klein lampje op je vinger of teen geplakt.
• Je krijgt drie monitor-stickers op je borst geplakt.
• Je krijgt de narcose met een kapje of een prik.
• Als je slaapt, gaat je vader of moeder terug naar de afdeling.
• De dokter doet de operatie.

In de uitslaapkamer

• Je ligt weer in je eigen bed als je wakker wordt.
• Eén van je ouders mag bij je komen zitten.
• Je hebt nog steeds de monitor-stickers op je borst en het lampje op je vinger.
• Je hebt een infuus in je hand.
• Je hebt een verband op je oor.
• Door de operatie kun je misselijk en heel soms wat duizelig zijn.
• Als je goed wakker bent, rijden ze je met bed en al weer naar de afdeling.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Terug op de afdeling

• Als je weer op de afdeling bent, mag je rustig in je bed blijven liggen. De verpleegkundige komt regelmatig bij je kijken.
• Misschien voel je je niet zo lekker, ben je misselijk of heb je ergens pijn. Zeg het tegen je vader of moeder of tegen de verpleegkundige als er iets is. Ze kunnen er dan rekening mee houden of je extra medicijnen geven.
• Hoe het bij jou zal gaan? Dat is moeilijk van tevoren te zeggen.
• Als je goed wakker bent, mag je weer wat drinken.
• De dokter komt vertellen hoe het gegaan is.
• Als je voor een dagopname komt, mag je meestal na een uurtje naar huis
• Als je een nachtje moet blijven verwijderen we de volgende ochtend het hoofdverband en controleren we het wondje achter je oor.
• Het tamponnetje in je gehoorgang moet blijven zitten tot de eerste controle op de polikliniek.
• Na een schoonmakende ooroperatie krijg je meestal nog een week lang antibiotica.

Voor ouders

Naar huis na een dagopname

• Ga niet met uw kind op de fiets.
• Bent u met de auto? Zorg dan dat u met z’n tweeën bent. Uw kind kan misselijk worden en overgeven. Dan is het lastig om zowel op uw kind als op het verkeer te letten.
• U kunt ook een taxi bespreken.

Het is belangrijk om de eerste week na de operatie heel rustig aan te doen; de gehoorbeentjes / het nieuw trommelvliesje moeten goed op hun plaats blijven zitten. Daarom is het beter om de eerste 6 weken niet te sporten. Er mag gedurende deze weken ook geen water in het oor komen omdat het oor dan kan gaan ontsteken.

Vervolgafspraak

Na een ooroperatie kom je na 1 week naar de polikliniek KNO voor controle. We verwijderen dan 2 hechtingen en het tamponnetje uit je gehoorgang. Na 6 weken kom je nog een keer. Je krijgt dan ook weer een gehoortest. De KNO-arts bespreekt dit met jou en je ouders.

Bijwerkingen

Mogelijke bijwerkingen van de narcose

Tijdens een narcose krijg je een buisje in je keel, dat helpt om te ademen. Soms heb je daardoor wat keelpijn of klinkt je stem wat anders als je wakker wordt. Dat gaat na een poosje weer over. Door de slaapmedicijnen kun je wat misselijk zijn of moet je overgeven. Je kunt hiervoor medicijnen krijgen van de verpleegkundige in de uitslaapkamer of op de afdeling.

Soms kan het soms even duren voordat je je weer helemaal de oude voelt. Dit is normaal.

Mogelijke bijwerkingen van de ooroperatie

Na een ooroperatie kan er nog een aantal dagen (bloederig) vocht uit het oor komen en kan het oor wat gevoelig zijn.

Complicaties

Mogelijke complicaties van de ooroperatie

Zelfs wanneer een operatie helemaal goed is gedaan (“volgens het boekje”), kunnen er problemen ontstaan. Zulke problemen noemen we complicaties. Ook bij een ooroperatie gaan de dingen soms anders dan de bedoeling is. Gelukkig gebeurt dit niet zo vaak.

Wat kun jij merken van een complicatie?

• Smaakstoornissen. Door de middenoorholte loopt de smaakzenuw. Heel soms proef je door prikkeling of beschadiging van deze zenuw een poosje minder of krijg je een gekke smaak in je mond. Meestal merk je er na een paar weken al niets meer van.
• Minder goed horen. Net na de operatie hoor je nog niet goed met het geopereerde oor, doordat er wat bloed in het oor zit en oplosbaar schuim. Het kan wel 6 weken duren voordat het over is.
• Heel zelden raakt tijdens een ooroperatie het slakkenhuis beschadigd. Hierdoor hoor je blijvend minder goed.
• Vocht in de middenoorholte. Als je trommelvlies wordt gesloten, reageert het oor daar soms op door veel vocht aan te maken in het middenoor. Ook dit kan een aantal weken duren. Je hoort daardoor ook tijdelijk minder goed.
• Prikkeling of beschadiging van de aangezichtszenuw. Door het middenoor loopt de aangezichtszenuw. Deze zorgt ervoor dat je de spieren in je gezicht kunt bewegen, zodat je bijvoorbeeld kunt lachen. Heel zelden doet de zenuw het niet goed, waardoor je één kant van je gezicht niet kunt bewegen. Dit gaat na een poosje meestal weer over. In een uitzonderlijk geval is een operatie nodig om de zenuw te herstellen.
• Duizeligheid. Na de operatie kun je last hebben van duizeligheid. Dit duurt meestal maar kort

Mogelijke complicaties van de narcose

Ernstige complicaties door de narcose komen tegenwoordig nog maar heel weinig voor.

Wat mag je wel, wat mag je niet

Na een ooroperatie:

• Mag je zes weken lang je neus niet hard snuiten.
• Mag je zes weken lang niet sporten of je inspannen.
• Mag er zes weken lang geen water in je oor komen. Totdat je trommelvlies genezen is. Je mag dus zes weken lang niet zwemmen of in bad met je hoofd onder water.

Heb je nog vragen?

Schrijf ze op, dan kun je ze niet vergeten. Je kunt ze stellen als je in het ziekenhuis bent.

Voor vragen over ooroperatie, kun je bellen met de polikliniek KNO: telefoonnummer 088 75 549 02

Voor andere vragen of advies kun je bellen met een pedagogisch medewerker via het secretariaat Pedagogische Zorg:

• Telefonisch: kantoordagen van 09.00 - 16.00 uur, 088 75 754 24
• Per mail: pedagogischspreekuur@umcutrecht.nl
• Persoonlijk: kantoordagen van 13.30 -14.30 uur, 4e verdieping, richting sportdakterras, eerste deur links na de klapdeur

Je ouders kunnen deze nummers ook bellen.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

Wij zijn bereikbaar van maandag tot vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur.